Παναγία του Χάρου στα Δωδεκάνησα

Στο Μοναστήρι της Παναγίας στους Λειψούς, πρωτοτυπία στην εικόνα δίνει το γεγονός πως η Παναγία δεν κρατάει το Θείο Βρέφος αλλά τον Εσταυρωμένο Χριστό, και επειδή οι έννοιες νεκρός και Χάρος σχετίζονται, η εικόνα και γενικά η εκκλησία ονομάστηκε "Παναγία του Χάρου". Η εκκλησία γιορτάζει στις 23 Αυγούστου, δηλαδή στα εννιάμερα της Παναγίας, και σύμφωνα με το έθιμο που τηρείται από το 1943, την άνοιξη τοποθετούνται γύρω από την εικόνα κρινάκια, τα οποία στη συνέχεια ξεραίνονται και ανθίζουν ξανά τον Αύγουστο.

Παναγία Σπηλιανή

Μια από τις πολυήμερες και ξεχωριστές γιορτές της Παναγίας πραγματοποιείται στη Νίσυρο. Στο νησί γιορτάζεται το Νιάμερο της Παναγίας το οποίο ξεκινά απο τις 6 Αυγούστου, γιορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Το έθιμο αυτό είναι αφιερωμένο στην γυναίκα, καθώς οι μαυροντυμένες Εννιαμερίτισσες, που είναι γυναίκες ταγμένες στην Παναγία, αναλαμβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στη λατρευτική δράση. Συγκεκριμένα, μπαίνουν στο χώρο του Μοναστηριού, προσκυνούν και καθορίζουν τον χώρο και τα ιερά σκεύη.

Στην πραγματικότητα, διεξάγονται δύο παράλληλες λατρευτικές τελετουργίες, η επίσημη εκκλησιαστική από τους ιερείς και η ανεπίσημη με ιέρειες τις Eννιαμερίτισσες, που ακολουθούν αυστηρή νηστεία, κάνουν 300 μετάνοιες κάθε εικοσιτετράωρο και ψάλλουν.

Tην ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, με τη λήξη της λειτουργίας, οι ιερείς λιτανεύουν την εικόνα της Παναγίας και οι Eννιαμερίτισσες, από την άλλη πλευρά, κρατούν τους δίσκους με τα κόλλυβα και προπορεύονται, ανοίγοντας το δρόμο για την ιερή εικόνα.

Το γλέντι ξεκινά τη στιγμή που η εικόνα φτάνει στο χωριό, με τον τοπικό χορό της «κούπας», τραγούδια και άφθονο κρασί, ενώ οι Εννιαμερίτισσες αποσύρονται.

Παναγία Αγιασώτισσα

  Με επίκεντρο της ξακουστή εκκλησία της Παναγίας της Αγιάσου, ντόπιοι  και επισκέπτες, απολαμβάνουν ένα από τα ωραιότερα πανηγύρια του ανατολικού Αιγαίου, καθώς για όλους ο εορτασμός του Δεκαπενταύγουστου στην γραφική κωμόπολη της Λέσβου αποτελεί μια ξεχωριστή εμπειρία. Πολλοί από τους προσκυνητές, με αφετηρία την πόλη της Μυτιλήνης, περπατούν 25 χιλιόμετρα για να φθάσουν στον αυλόγυρο της εκκλησίας, όπου και διανυκτερεύουν. Την ημέρα της γιορτής της Μεγαλόχαρης, ύστερα απ’ τη καθιερωμένη λειτουργία, γίνεται η περιφορά της εικόνας γύρω από το ναό, ενώ οι εορταστικές εκδηλώσεις φθάνουν στο αποκορύφωμά τους με τις μουσικές και χορευτικές εκδηλώσεις στην πλατεία του χωριού.

Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Παλαιόπυργο

  Στον Παλαιόπυργο Ιωαννλινων, στις 15 Αυγούστου το πανηγύρι προς τιμή της Παναγίας οργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού. Το μεσημέρι, μετά το φαγητό, το οποίο γίνεται στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας, ακολουθούν τα «ντολιά».

  Κατά το έθιμο αυτό, η εντολή "ντολή -ντολιά" δίνεται από τον «ντολή πασά» που ορίζεται κάποιος από τους μεγαλύτερους, και παίρνοντας το ποτήρι του με το κρασί θα το τσουγκρίσει με έναν παρευρισκόμενο (κάποιο ξένο καλεσμένο). Θα πιει τρία ποτήρια ή τρεις φορές και θα τα αφιερώσει κάθε φορά και σε διάφορους ζητώντας από τους οργανοπαίκτες να παίξουν ένα τραγούδι. Ύστερα οι υπόλοιποι με την σειρά που ορίζει ο «ντολή πασάς» αφιερώνουν τις ευχές που θέλει ο καθένας ζητώντας και από ένα τραγούδι. Ένας και από τους σκοπούς αυτού του εθίμου ήταν να διαλύονται και οι μικρο παρεξηγήσεις που είχαν δημιουργηθεί και να υπάρχει ομόνοια μεταξύ των χωριανών. Το βράδυ ακολουθεί παραδοσιακό πανηγύρι με τοπικές ενδυμασίες και Πωγωνήσιους χορούς.

Παναγία Μικρόκαστρου στην Σιάτιστα

Κάθε  Δεκαπενταύγουστο στο Μοναστήρι  στην Σιάτιστα Κοζάνης, μαζεύονται μεγάλες παρέες με καταστόλιστα άλογα για να προσκυνήσουν την Παναγία. Το έθιμο των ιππέων έχει τις ρίζες του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και είναι ευρύτερα γνωστό ως «Οι καβαλάρηδες της Σιάτιστας» και κάθε χρόνο συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών, από ολόκληρη την Ελλάδα, καθώς αποτελεί τον μεγαλύτερο και πιο θαυμαστό εορτασμό του Δεκαπενταύγουστου στη Δυτική Μακεδονία.
Αξίζει κανείς να παρακολουθήσει τους επιδέξιους ιππείς της Σιάτιστας, οι οποίοι καθώς επιστρέφουν στην πόλη με τα άλογά τους είναι όρθιοι πάνω στη σέλα προσφέροντας έτσι ένα θαυμαστό θέαμα. 

Παναγία Φιδούσα στην Κεφαλονία

Κάθε χρόνο στην αυλή της εκκλησίας της Παναγίας της Φιδούς στην Κεφαλλονιά, μαζεύονται πολλοί πιστοί με σκοπό να δουν "τα φιδάκια της Παναγίας". Τα μικρά αυτά φιδάκια εμφανίζονται κάθε Δεκαπενταύγουστο στο καμπαναριό και η εκκλησιαστική επιτροπή τα μεταφέρει στο προαύλιο του Ιερού Ναού. Σύμφωνα με την παράδοση, τα φιδάκια φέρνουν καλή τύχη στο νησί και αν δεν εμφανιστούν θεωρείται κακό σημάδι, όπως και συνέβη το 1940 και το 1953, όπου το νησί δοκιμάστηκε από σεισμούς

Ιερά Μονή Παναγίας Κλειβωκάς

  Ίσως ένα από τα όχι και τόσο γνωστά Μοναστήρια προς τιμή της Θεοτόκου είναι η Ιερά Μονή της Παναγίας Κλειβωκάς στην Γορτυνία. Πρόκειται για μία επιβλητική γυναικεία Μονή, που είναι χτισμένη στη μέση ενός πανύψηλου βράχου, ύψους 200μ. Για τον λόγο αυτό αποκαλείται και ως «Μετέωρο» της Γορτυνίας. Η χρονολογία της ίδρυσης και διάλυσης της παλαιάς Μονής αγνοείται. Η νέα κτίσθηκε το 1887, σύμφωνα με κτητορική επιγραφή του Καθολικού. Μια μεγάλη πέτρινη σκάλα με 103 σκαλοπάτια, οδηγεί στο πρώτο επίπεδο της Μονής. Μέσα στο Μοναστήρι υπάρχει μια στενή στοά, που οδηγεί στο σημείο που σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας.
  Πριν πολλά χρόνια ένας βοσκός από τον απέναντι βράχο της Κλειβωκάς, έβλεπ να καίει ένα φώς μέσα σε μία σπηλιά. Αφού η είδηση λοιπόν διαδόθηκε στα γειτονικά χωριά, Δήμητρα και Κοντοβάζαινα, οι κάτοικοί τους με επικεφαλής τους Ιερείς έτρεξαν και την μετέφεραν στο εκκλησάκι που είχαν κτίσει στο χωριό της παλαιάς Μονής.
   Το Μοναστήρι της Κλειβωκάς εορτάζει την Παρασκευή της Διακαινησίμου ( μετά το Πάσχα), εορτή της Ζωοδόχου Πηγής, καθώς και στις 15 και 23 Αυγούστου εορτή της αποδόσεως της Κοίμησης της Θεοτόκου, κατά την διάρκεια της οποίας πραγματοποιείται περιφορά της θαυματουργής εικόνας στον χώρο της Ι.Μονής.

Παναγία της Τήνου

   Ο Ιερός Ναός της Ευαγγελίστριας της Τήνου ή αλλιώς Παναγίας της Τήνου, είναι ορθόδοξος ναός της Τήνου που λειτουργεί και ως φιλανθρωπικό και κοινωφελές ίδρυμα το οποίο διοικείται από επιτροπή με πρόεδρο τον εκάστοτε Μητροπολίτη Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας και Μήλου.   Η εκκλησία αποτελεί ίσως και το μεγαλύτερο προσκύνημα του Ελληνισμού. Στο νησί που είναι ταυτισμένο με την Μεγαλόχαρη, κάθε χρόνο, στις 15 Αυγούστου, συγκεντρώνεται πλήθος πιστών από όλο τον κόσμο για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα και να αποθέσουν τα τάματά τους. Από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές των ημερών, είναι εκείνη που οι πιστοί ανεβαίνουν τα σκαλοπάτια μέχρι την εικόνα γονατιστοί. Η διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων κρατάει έως και τις 23 Αυγούστου, στα εννιάμερα της Παναγίας, και παράλληλα με τις εκδηλώσεις για την Κοίμηση της Θεοτόκου, το νησί γιορτάζει και την επέτειο της βύθισης του αντιτορπιλικού Έλλη από τους Ιταλούς τον δεκαπενταύγουστο του 1940.

Παναγία Σουμελά

 Η Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά, αποτελεί ιστορικό προσκύνημα και κτίστηκε το 1951 από πρόσφυγες του Πόντου, στην μνήμη της ομώνυμης Μονής, τα ερείπια της οποίας βρίσκονται στο όρος Μελά κοντά στην Τραπεζούντα του Πόντου. Εδώ φυλάσσεται και η θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης, που είναι φιλοτεχνημένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά.
 Κάθε χρόνο λοιπόν, χιλιάδες πιστοί από όλο τον κόσμο πηγαίνουν στο διήμερο εκδηλώσεων που γίνονται στις 14 και 15 Αυγούστου στην ιστορική εκκλησία που βρίσκεται στις πλαγιές του Βερμίου, κοντά στο χωριό Καστανιά. Μετά τον Μεγάλο εσπερινό της παραμονής γίνεται η λιτάνευση της Αγίας Εικόνας και στη συνέχεια ακολουθούν καλλιτεχνικές εκδηλώσεις με ποντιακά συγκροτήματα, ενώ ανήμερα της Παναγίας γίνεται η περιφορά της Αγίας Εικόνας, την οποία ακολουθεί πλήθος πιστών.

Εισαγωγικά

  Μια από τις σπουδαιότερες και μεγαλύτερες μέρες της χριστιανοσύνης για την οποία η Ελλάδα στήνει γιορτές και εκδηλώσεις, είναι η Κοίμηση της Θεοτόκου, η οποία αποτελεί Θεομητορική εορτή. Στις 15 Αυγούστου λοιπόν, τιμάται η γιορτή αυτή στην Ελλάδα από τη μία άκρη ως την άλλη με ιδιαίτερη ευλάβεια και οι πιστοί προσέρχονται στις εκκλησίες και στα μοναστήρια με σκοπό να ακολουθήσουν τις περιφορές των θαυματουργών εικόνων της Μεγαλόχαρης και να αναβιώσουν ήθη και έθιμα αιώνων. Πολλοί είναι εκείνοι δε που την ονομάζουν και «Πάσχα του καλοκαιριού». Η λατρεία του ελληνικού λαού προς την Παναγία είναι μεγάλη και μπορεί να γίνει αντιληπτή από τα πολλά προσωνύμια που της έχουν αποδώσει, καθώς και από τα αναρίθμητα προσκυνήματα ανά την επικράτεια.